Czym są poziomy recyklingu?

Jeszcze do niedawna większość produkowanych odpadów trafiała na składowiska, jednak zmieniło się to wraz z przyjęciem szeregu przepisów związanych z odpowiedzialnym gospodarowaniem odpadami. W efekcie Polska – podobnie jak inne kraje należące do Unii Europejskiej – dąży do minimalizacji ilości śmieci trafiających na wysypiska oraz do zwiększenia odzysku i recyklingu odpadów. Jednym z istotnych narzędzi, jakie państwo wykorzystuje, aby kontrolować gospodarkę odpadami, są tzw. poziomy recyklingu. Wyznacza się je jako stosunek masy niektórych frakcji odpadów komunalnych przygotowanych do ponownego użycia i recyklingu do całkowitej masy wytworzonych odpadów komunalnych. Oddzielnie poziomy recyklingu oblicza się dla odpadów budowlanych i rozbiórkowych.

Zmiany w poziomach recyklingu wprowadzone od 2021 roku

Warto wiedzieć, że w uchwalonej 17 grudnia 2020 r. ustawie wskazano nowe wartości poziomów recyklingu odpadów komunalnych, które polskie gminy będą zobligowane osiągnąć w latach 2021-2035. Poziom recyklingu będzie wynosił odpowiednio: 20% za rok 2021, 25% za rok 2022, 35% za rok 2023, 45% za rok 2024 i 55% za rok 2025. Dalej wzrost wartości poziomów recyklingu ulegnie wyraźnemu zahamowaniu – w 2030 roku ma on wynosić 60%, a 65% osiągnie w 2035 roku i będzie obowiązywać także w kolejnych latach. Dodatkowo na mocy przyjętej 31 sierpnia 2021 r. nowelizacji ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi i niektórych innych ustaw wyznaczone zostały nowe, wyższe poziomy recyklingu odpadów opakowaniowych (odpowiednio 77% na 2025 rok i 90% w 2029 roku).

Dlaczego poziomy recyklingu są tak ważne dla gospodarki odpadami?

Odzysk odpadów kontrolowany z pomocą poziomów recyklingu jest ważny z kilku powodów. Przede wszystkim ponowne zastosowanie zużytych materiałów przy tworzeniu nowych towarów zmniejsza stopień wykorzystania zasobów naturalnych, a przy okazji przyczynia się do obniżenia kosztów technologicznych w procesie produkcji. Dla przykładu aż 90% materiałów pozyskanych ze zużytej świetlówki można użyć do produkcji nowych urządzeń. Ograniczenie eksploatacji dóbr naturalnych to jednak nie koniec korzyści, a redukcji ulega także emisja gazów cieplarnianych i ścieków oraz zużycie energii czy wody. Recykling tony makulatury pozwala ochronić przed wycinką aż 17 drzew, natomiast tona zebranych opakowań plastikowych to oszczędność ropy naftowej i innych surowców na poziomie ok. 1300 litrów. Uwzględnienie poziomów recyklingu w zapisach prawa pozwala skuteczniej egzekwować te istotne z punktu widzenia stanu środowiska naturalnego zalecenia.